Xây dựng và điều chỉnh theo văn hóa quy trình tập luyện nhận thức - báo cáo thử nghiệm khả thi bước đầu tại Đơn vị Sa sút trí tuệ, Bệnh viện Quân y 175
DOI:
https://doi.org/10.62511/vjn.46.2025.069Từ khóa:
sa sút trí tuệ liệu pháp kích thích nhận thức, điều chỉnh văn hóa tính khả thi Bệnh viện Quân y 175Tải xuống
Đã Xuất bản
Cách trích dẫn
Tóm tắt
Mục tiêu: Xây dựng và điều chỉnh theo văn hóa quy trình tập luyện nhận thức cho bệnh nhân sa sút trí tuệ tại Đơn vị sa sút trí tuệ, Bệnh viện Quân y 175 và đánh giá tính khả thi bước đầu.
Phương pháp: Áp dụng mô hình phương pháp định hình trong điều chỉnh liệu pháp tâm lý (Formative Method for Adapting Psychotherapy - FMAP) vào chương trình kích thích nhận thức (Cognitive Stimulation Therapy - CST) của tác giả Spector. Tổng cộng có 14 bệnh nhân sa sút trí tuệ nhẹ – trung bình tham gia được chia nhóm vào ba buổi tập luyện nhận thức thử nghiệm. Tính khả thi và mức độ chấp nhận được đánh giá thông qua quan sát và ghi nhận phản hồi từ bệnh nhân, người chăm sóc và nhân viên y tế.
Kết quả: Quy trình tập luyện nhận thức được xây dựng dựa trên nội dung chương trình CST đã được điều chỉnh để phù hợp với văn hóa Việt Nam, sử dụng vật dụng đơn giản, chi phí thấp và dễ tiếp cận. Toàn bộ bệnh nhân đều tham gia đầy đủ, không có trường hợp rút lui giữa chừng. Quan sát và phỏng vấn sau buổi tập cho thấy bệnh nhân hứng thú, người chăm sóc hài lòng, và nhân viên y tế đánh giá cao tính khả thi cũng như khả năng áp dụng của chương trình.
Kết luận: Quy trình tập luyện nhận thức dựa trên nội dung chương trình CST sau khi điều chỉnh văn hóa cho thấy tính khả thi và mức độ chấp nhận cao tại Bệnh viện Quân y 175 tạo nền tảng cho các nghiên cứu quy mô lớn hơn nhằm đánh giá hiệu quả lâm sàng.
Tài liệu tham khảo
World Health Organization. Fact sheets of dementia. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2021. Accessed April 10, 2025. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dementia
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dementia">
Nguyễn Thị MN, Nguyễn Ngọc Hoành MT, Nguyễn Trần TT, Nguyễn Đoàn NM, Hà NTTh. Tỷ lệ suy giảm nhận thức nhẹ, sa sút trí tuệ và các yếu tố liên quan theo thang điểm MoCA ở người bệnh cao tuổi tại phòng khám lão khoa, Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh. Tạp chí Y học TP Hồ Chí Minh. 2021;2-CD2:182-187.
Trần Thị TT, Nguyễn Trần TT, Nguyễn VT, Nguyễn MP. Tỷ lệ sa sút trí tuệ và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân cao tuổi tại khoa Lão, Bệnh viện Nhân Dân Gia Định. Tạp chí Y học TP Hồ Chí Minh. 2017;21:184-188.
Bich NN, Dung NTT, Vu T, et al. Dementia and associated factors among the elderly in Vietnam: a cross-sectional study. Int J Ment Health Syst. 2019;13:57.
Spector A, Thorgrimsen L, Woods B, et al. Efficacy of an evidence-based cognitive stimulation therapy programme for people with dementia: randomised controlled trial. Br J Psychiatry. 2003;183(3):248-254.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Washington, DC: American Psychiatric Publishing; 2013.
Hwang WC. The formative method for adapting psychotherapy (FMAP): a community-based developmental approach to culturally adapting therapy. Prof Psychol Res Pr. 2009;40(4):369-377.
Yates LA, Orrell M, Spector A, Woods B, eds. Cognitive Stimulation Therapy for Dementia: History, Evolution and Internationalism. Abingdon, UK; New York, NY: Routledge; 2018.
